ଭୁବନେଶ୍ୱର,(ସାକ୍ସୀ ନ୍ୟୁଜ୍): ଓଡିଶା ଏକ ଅଲଗା ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ରାଜ୍ୟ ଗଠନର ସ୍ମୃତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶା ଦିବସ #1 April , ଉତ୍କଳ ଦିବସ ମଧ୍ୟ ଏପ୍ରିଲ ୧ ତାରିଖ ଦିନ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଶେଷ ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦ ଦେବଙ୍କ ପରାଜୟ ଏବଂ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ୧୫୬୮ ମସିହାରେ ଏହାର ରାଜନୈତିକ ପରିଚୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହରାଇବା ପରେ, ୧ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୩୬ ରେ ଭାଷା ଭିତ୍ତିରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଅଧୀନରେ ଏକ ରାଜନୈତିକ ପୃଥକ ରାଜ୍ୟ ଗଠନ ହେବାର ପ୍ରୟାସ ହେଲା।
ରାଜ୍ୟ ଇତିହାସ:
ଏହି ପୃଥକ ରାଜ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟ ବିପ୍ଳବ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଉତ୍କଳ ସମିଳନୀ ଗଠନ ଦିନଠାରୁ ଜାରି ରହିଲା ଯାହା ଏକ ଅଲଗା ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଲା । ଉତ୍କଳ ଗୌରବ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ଉତ୍କଳ ମଣି ଗୋପାବନ୍ଧୁ ଦାସ, ମହାରାଜା ଶ୍ରୀ ରାମ ଚନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଦେଓ, ମହାରାଜା କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଗଜପତି, ପଣ୍ଡିତା ନୀଲକାନ୍ତ ଦାସ, ଫାକିର ମୋହନ ସେନାପତି, ଗଙ୍ଗାଧର ରାଧା, ବାସୁଦେବା ସୁଦର୍ଶନ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଏପି ପାଟ୍ରୋ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ । ନୂତନ ଭାବେ ଗଠିତ ଓଡ଼ିଶାରେ କଟକ, ପୁରୀ, ବାଲେଶ୍ୱର, ସମ୍ବଲପୁର, କୋରାପୁଟ ଏବଂ ଗଞ୍ଜାମ ନାମକ ଛଅ ଟି ଜିଲ୍ଲା ରହିଥିଲା। ଜନ୍ ଅଷ୍ଟିନ ହବବ୍ୟାକ୍ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରି ଓଡିଶା ପ୍ରଦେଶର ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟପାଳ ହୋଇଥିଲେ।
ସମଗ୍ର ଓଡିଶାରେ ଉତ୍ସବ ପାଳନ:
ଓଡ଼ିଶା ଦିବସ କିମ୍ବା ଉତ୍କଳ ଦିବସ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧ ଏପ୍ରିଲରେ ସମଗ୍ର ଓଡିଶାରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ହଜାର ହଜାର ଦୋକାନ ଏବଂ ଜାନକୀ ଏହି ପର୍ବକୁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର କରିଥାଏ । ଲୋକପ୍ରିୟ ସ୍ଥାନୀୟ ରାଜନେତାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆତସବାଜି ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପରି ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଅଛି । ଜଣେ ଏହି ଆତସବାଜି ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଉପଭୋଗ କରିପାରିବ ଯାହା ଆକାଶକୁ ଅଧିକ ଚମତ୍କାର କରିଥାଏ । ସେହି ଦିନ ସାରା ଦେଶରେ ଓଡିଆର ପରିବାର ଏକ ଗୀତ-ଗୀତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରି ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି । ସମସ୍ତ ଓଡିଆ ପାଇଁ ଉତ୍କଳ ଦିବସ ସ୍ମରଣ ଦିବସ ଅଟେ ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।