ଭୁବନେଶ୍ୱର,(ସାକ୍ସୀ ନ୍ୟୁଜ୍): ମହା-ଶିବରାତ୍ରି ବା ଜାଗର ହେଉଛି ଏକ ଜଣାଶୁଣା ପର୍ବ ଯାହାକି ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୩ ତମ ରାତି / ୧୪ ତମ ଦିନ – ଫାଲଗୁନା (ଫେବୃଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ) ର କୃଷ୍ଣ ପାକଠାରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ମହା ଶିବରାତ୍ରୀ ପୂଜା ବିଭିନ୍ନ – ପରମ୍ପରା ଏବଂ ରୀତିନୀତି ସହିତ ଜଡିତ ।
ଭକ୍ତମାନେ ଏହି ଦିନ କଠୋର ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତି, ଯଦିଓ ଅନେକ ଫଳ ଏବଂ କ୍ଷୀରର ଖାଦ୍ୟରେ ଯାଆନ୍ତି । କେତେକ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଉପବାସ କରନ୍ତି – ଏପରିକି ଏକ ବୁନ୍ଦା ପାଣି ବି ପିଅନ୍ତିନାହିଁ । ବିଶେଷକରି, ମହିଳାମାନେ ଏକ ମହାନ ଧାର୍ମିକ ଭାବନା ସହିତ ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ବିବାହିତ ମହିଳାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି – ସ୍ୱାମୀ ଅବିବାହିତ ମହିଳାମାନେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ପରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି – ଭଗବାନ ଶିବ, ଯିଏ ଆଦର୍ଶ ସ୍ୱାମୀ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଅନ୍ତି ।