ଅସାଧାରଣ ଜୀବକୋଷ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସହ ପାର୍ଶ୍ଵବର୍ତ୍ତୀ ଓ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ ମାଡ଼ିଯିବା ଗୁଣ ଥାଇ ଅନେକ ଗୁଡ଼ିଏ ରୋଗମାନଙ୍କର ପରିବାରକୁ କର୍କଟ କୁହାଯାଏ । ଏହାକୁ ଅର୍ବୁଦର ଏକ ସବ୍ ସେଟ୍ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବୃଦ୍ଧିପ୍ରାପ୍ତ ଗୋଟିଏ ଜୀବକୋଷର ଦଳକୁ ଅର୍ବୁଦ କୁହାଗଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବିକ୍ଷିପ୍ତ ଭାବେ ରହିପାରେ ।
କର୍କଟ ରୋଗ କ’ଣ?
କର୍କଟ ହେଉଛି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ରୋଗ ଯାହା କୋଷଗୁଡିକର ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ ଯାହା ସୁସ୍ଥ ଶରୀରର ଟିସୁକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ । କର୍କଟ ଆପଣଙ୍କ ଶରୀରରେ ବ୍ୟାପିପାରେ । କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କର୍କଟ କୋଷଗୁଡିକ ଶୀଘ୍ର ବଢିବା ଏବଂ ବିଭାଜନ କରିବା କାରଣରୁ ଅନ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଧୀର ଗତିରେ ବଢାଇଥାନ୍ତି । କେତେକ ପ୍ରକାରର କର୍କଟ ଟ୍ୟୁମରର କାରଣ ହୋଇପାରେ।
କର୍କଟ ରୋଗ ଏକ ପ୍ରକାର ଦୃତ ବୃଦ୍ଧି ସମ୍ପନ୍ନ ଅର୍ବୁଦ ରୋଗ ଯେଉଁଥିରେ କୋଷମାନଙ୍କର ଅସ୍ଵଭାବିକ ଭାବରେ ଦୃତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ ଏବଂ କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶରୀରର ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ସ୍ଥାନରୁ ପାର୍ଶ୍ଵବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନ ବା ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନକୁ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ କୋଷଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ । ସମସ୍ତ ଅର୍ବୁଦ କର୍କଟ ନୁହେଁ; ମୃଦୁ ଅର୍ବୁଦ ରୋଗ ଅଛି ଯାହା ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ମାଡ଼ିଯାଏ ନାହିଁ । ପ୍ରଥମରୁ କୌଣସି ଆବୁ ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇନଥାଏ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ପାଖାପାଖି କୋଷମାନଙ୍କୁ ଆକ୍ରାନ୍ତ କରିନଥାଏ ।
କର୍କଟ ରୋଗର ବିପଦ କାରଣଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ?
କର୍କଟ ରୋଗର କାରଣ-ଧୂମପାନ, ଖରାପ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ, ଅଧିକ ଓଜନ, ମଦ୍ୟପାନର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର, ଶାରୀରିକ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା, ବିକିରଣ, ହରମୋନ୍ ଥେରାପି । ମୋଟ କର୍କଟ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟାର ୨୨% ମୃତ୍ୟୁ ତମାଖୁ ବ୍ୟବହାରଦ୍ଵାରା ହେଉଛି । ଆଉ ୧୦ %ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ମେଦବହୁଳତା, ଖାଦ୍ୟାଭାବ, ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମର ଅଭାବ ଓ ମଦିରା ସେବନ । ଅନ୍ୟ କେତେକ ଘଟକ ବା ଫ୍ୟାକ୍ଟର ମଧ୍ୟରେ କତିପୟ ସଂକ୍ରମଣ, ବିକିରଣ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୁଷଣ । ବିକାଶଶୀଳ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କରେ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ବି, ହେପାଟାଇଟିସ୍ ସି ଓ ମାନବ ପାପିଲୋମାଭୁତାଣୁ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ୨୦ % କର୍କଟ ରୋଗ ହୁଏ । ଏହି ଘଟକଗୁଡ଼ିକ ଆଶିଂକ ଭାବରେ ଜୀବକୋଷରେ ଥିବା ଜିନ୍ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । କର୍କଟ ଆରମ୍ବ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଜିନ ପରିବତ୍ତନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ । ପ୍ରାୟତ ୫ ରୁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରୋଗୀ ନିଜର ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ବଂଶାନୁକ୍ରମେ ତୃଟିପୁର୍ଣ୍ଣ ଜିନ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଆନ୍ତି । କେତେକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଲକ୍ଷଣ ଓ ପରୀକ୍ଷା ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । ପରେ ଏହାକୁ ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ ଓ ବାୟୋପ୍ସି ସାହାଯ୍ୟରେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଏ ।
ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ହିଁ କ୍ୟାନସର ରୋଗର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ (୯୦ ରୁ ୯୫%)। ୫ ରୁ ୧୦% କର୍କଟ ରୋଗ ବାପା ମାଆଙ୍କ ପାଖରୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଆସିଥାଏ । ଧୂମପାନ (୨୫ -୩୦ %), ଅତ୍ୟଧିକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଓ ମୋଟା ହେବା (୩୦-୩୫ %), ସଂକ୍ରମଣ (୧୫- ୨୦ %) , ଆଣବିକ ବିକିରଣ (୧୦%), ଶରୀରର ପରିଶ୍ରମ ନକରିବା, ଇତ୍ୟାଦି କ୍ୟାନସର ରୋଗର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ । ଧୂମପାନ ଫୁସଫୁସ କ୍ୟାନସରର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ (୯୦%) । ଏହାବାଦ ସ୍ଵରଯନ୍ତ୍ର କ୍ୟାନସର ପାକସ୍ଥଳୀ କ୍ୟାନସର, ପରିସ୍ରାଥଳୀ କ୍ୟାନସର, ବୃକକ କ୍ୟାନସର ,ଓ ଖାଦ୍ୟନଳୀ କ୍ୟାନସର ଓ ଅଗ୍ନ୍ୟାଶୟ କ୍ୟାନସର ମଧ୍ୟ ଧୂମ ପାନ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ । ଧୂମପାନରେ ୫୦ ପ୍ରକାରର ଉପାଦାନ ଅଛି ଯାହା କ୍ୟାନସର ସୃଷ୍ଟିର କାରଣ । ଏହା ଭିତରୁ ନାଇଟ୍ରୋସମିନ ଓ ପାଳିସାଇକ୍ଲିକ ଏରୋମାଟିକ ହାଇଡ୍ରୋକାର୍ବନ ମୁଖ୍ୟ । ମଦ୍ୟପାନ କ୍ୟାନସର ରୋଗର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ । ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହା ଯକୃତ କ୍ୟାନସର ଓ ଖାଦ୍ୟନଳୀ କ୍ୟାନସର କରିଥାଏ।
କଳକାରଖାନା ମାନଙ୍କରେ କାମ କରୁଥିବା ସହସ୍ରାଧିକ ବ୍ୟକ୍ତି କ୍ୟାନସର ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି (୨-୨୦%) । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦୁଇଲକ୍ଷ ବ୍ୟକ୍ତି କଳକାରଖାନା ପ୍ରଦୂଷଣ ଯୋଗୁଁ କର୍ମସ୍ଥଳୀରେ କ୍ୟାନସର ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ଏଯବେଷ୍ଟେସ ତନ୍ତୁ ବା ଧୂମ ସେବନ ଦ୍ଵାରା ହୋଇଥାଏ । ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ ନକଲେ ଲୋକମାନେ ମୋଟା ହୋଇଯାନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଓ ଅନ୍ତଃସ୍ରାବୀ ସମନ୍ଵୟତା କମିଯାଏ । ଅତ୍ୟଧିକ ଲୁଣ ସେବନ କାଲେ ପାକସ୍ଥଳୀ କ୍ୟାନସର ହୁଏ । ଜାପାନରେ ପାକସ୍ଥଳୀ କ୍ୟାନସର ଓ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଖାଦ୍ୟନଳୀ କ୍ୟାନସର ଅତ୍ୟଧିକ ଅଧିକ ଲୁଣ ସେବନ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ । ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଆଫଲାଟାକ୍ସନ ଦ୍ଵାରା ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଲେ ଲିଭର କ୍ୟାନସର ହୁଏ ଓ ପାନ ଖାଇଲେ ମୁଖଗହ୍ଵର କ୍ୟାନସର ହୁଏ । ବିଭିନ୍ନ ଭୂତାଣୁ ଦ୍ଵାରା ମଧ୍ୟ କ୍ୟାନସର ହୋଇଥାଏ । ମହିଳା ମାନଙ୍କର ହ୍ୟୁମାନ ପେପିଲୋମା ଭୂତାଣୁ ଦ୍ଵାରା ଜନନେନ୍ଦ୍ରିୟ କ୍ୟାନସରର କାରଣ । ଏବଷ୍ଟିନ ବାର ଭୂତାଣୁ ଲିମ୍ପୋମା ଓ ନାକ ଓ ଖାଦ୍ୟନଳୀ କ୍ୟାନସର କରେ । ହେପାଟାଇଟସ ବି ଭୂତାଣୁ ଲିଭର କ୍ୟାନସର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ । ହେପାଟାଇଟିସ ସି ମଧ୍ୟ ଯକୃତ କ୍ୟାନସର କରେ । ହାର୍ପିସ ଭୂତାଣୁ – କାପୋସି ସାର୍କୋମାର କାରଣ । ହେଲିକୋ ବ୍ୟାକ୍ଟର ପାଇଲୋରି ଜୀବାଣୁ ପାକସ୍ଥଳୀ କ୍ୟାନସର କରେ । ଶିସ୍ଟୋସୋମା ଓ ଯକୃତ ପ୍ଲୁକ ଯଥାକ୍ରମେ ପରିସ୍ରା ଥଳୀ କ୍ୟାନସର ଓ କୋଲାଞ୍ଜିଓକାର୍ସିନାମା କରନ୍ତି । ଆଣବିକ ବିକିରଣ (୧୦%) ମଧ୍ୟ କ୍ୟାନସର ରୋଗର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ।
କର୍କଟ ରୋଗର ପ୍ରାଥମିକ ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
ବହୁଦିନ ଧରି ଶରୀରର ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ କିମ୍ବା ପାଟିରେ ଘା’ନ ଶୁଖିବା, ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାରେ କ୍ରମାଗତ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବ କରିବା, ସ୍ଵର ବସିଯିବା, କ୍ଷ୍ୟୁଧା ନହେବା, ବଦହଜମ ଓ ତରଳ ଲାଳରକ୍ତ ଝାଡା ଲାଗି ରହିବା, ସ୍ତନରେ ମାଂସପିଣ୍ଡୁଳା ବା ଘା ହେବା, ଅନିୟମିତ ଭାବେ ଜରାୟୁରୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ ହେବା, ଦେହରେ ଯେ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ମାଂସପିଣ୍ଡୁଳା ବା କଳାଜାଇ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଇତ୍ୟାଦି କର୍କଟ ରୋଗର ପ୍ରାଥମିକ ଲକ୍ଷଣ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତୁରନ୍ତ ନିକଟସ୍ଥ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର କିମ୍ବା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ।